Rapport Wennink: Zonder energie gebeurt er niks

Energie is de basis van wonen, werken en welvaart. Bedrijven die kunnen rekenen op voldoende energie, kunnen produceren, innoveren en werkgelegenheid creëren. Daarom investeren de netbeheerders de komende jaren meer dan 15 miljard euro in de versterking en uitbreiding van onze energie-infrastructuur. Een robuust energiesysteem maakt Nederland minder afhankelijk van het buitenland en ondersteunt duurzame economische groei. Meer dan 14.000 bedrijven staan op een wachtlijst die in veel gevallen kan oplopen tot meerdere jaren. Tegelijkertijd waarschuwt Wennink dat Nederland door hoge elektriciteitsprijzen de Nederlandse industrie moeite heeft om internationaal te concurreren. De boodschap is helder: energiezekerheid, betaalbaarheid en ruimte voor groei moeten centraal staan in onze economische koers.

Kijk naar Carbon Capture Storage (CCS), waterstof en groen gas
Een toekomstbestendig energiesysteem vraagt om een integrale energiemix waarin elektriciteit, waterstof, CCS en groen gas elkaar aanvullen. Wennink benadrukt dat Nederland pragmatisch om moet gaan met onze bestaande gascapaciteit als transitietechnologie. Hij pleit ervoor om strategische gelegen installaties een helder toekomstperspectief te geven om piekbelasting op te vangen en het net te ontlasten. Wij zijn blij met deze oproep en zien nog meer mogelijkheden om uitvoerbare maatregelen toe te passen om de transitie te versnellen. Denk hierbij aan blauwe waterstof en CCS als realistische tussenstappen tot 2035 en de opschaling van groen gas en hybride warmtepompen. Deze keuzes verminderen de druk op het elektriciteitsnet, houden energie betaalbaar en bieden industrieën een haalbaar perspectief.

Breidt de elektriciteitsnetten sneller uit
Netbeheerders staan klaar om sneller te bouwen. TenneT en het ministerie van Klimaat en Groene Groei hebben samen een versnellingspakket opgesteld met 35 concrete maatregelen om de doorlooptijd van projecten te halveren — van 8–12 jaar naar gemiddeld 6 jaar. Het nieuwe kabinet kan deze versnelling realiseren met beleidswijzigingen en aanpassing van wet- en regelgeving. Denk daarbij aan het centraliseren van het bevoegd gezag bij het Rijk, kortere bezwaar- en beroepstermijnen, één inspraakmoment en heldere, voorspelbare kaders voor locaties met strategische waarde. Wennink onderstreept dit en roept op: Nederland moet nationale regie voeren op energie-infrastructuur, zodat investeringen op de juiste plekken landen en sneller kunnen worden uitgevoerd. Hij roept op locatietoewijzing, grondaankoop, en vergunningverlening tot het absolute minimum en stel maximale bezwaar- en beroepstermijnen te versnellen.

Benut bestaande capaciteit slimmer
Het sneller uitbreiden van het net is noodzakelijk, maar vraagt tijd. Daarom is flexibiliteit nu essentieel. Uit het IBO Bekostiging Elektriciteitsinfrastructuur blijkt dat door flexibel energiegebruik bedrijven met flexibel verbruik tot 65% lagere netkosten realiseren en wachtlijsten fors weggewerkt kunnen worden. Wennink onderstreept dit: Door flexcontracten, slimmer verbruik en meer ruimte binnen deze normen, ontstaat snel capaciteit voor bedrijven die willen verduurzamen en groeien.

Zorg voor een gelijk Europees speelveld
Nederlandse bedrijven concurreren internationaal. Daarom moet de energieprijs concurrerend en voorspelbaar zijn. Waar andere landen hun industrie ondersteunen met gesubsidieerde tarieven, hebben Nederlandse bedrijven te maken met hogere energiekosten.
Wennink adviseert daarom:

• verlaging van energiebelastingen voor grootverbruikers tot het Europees minimumniveau,
• stappen te zetten richting een geharmoniseerd Europees tariefstelsel en 
• congestiemaatregelen sneller te implementeren

Netbeheerders benadrukken dat de energierekening verlaagd kan worden door het nemen van structurele maatregelen die in het IBO Bekostiging  elektriciteitsinfrastructuur zijn beschreven. Door flexibel gebruik van het net, strategische locatiekeuze en uitrol van duurzame gassen, waterstof en warmte kan ongeveer een derde van de totale investeringskosten worden bespaard.

Tot slot
Het rapport Wennink biedt een waardevolle basis voor het economisch beleid van het nieuwe kabinet. Energiezekerheid bepaalt ons toekomstige verdienvermogen. Zonder betrouwbaar, betaalbaar en beschikbaar energieaanbod is er geen groei, geen innovatie en geen strategische autonomie. Nederland kan zijn concurrentiepositie behouden als energiezekerheid, betaalbaarheid en ruimte voor groei hand in hand gaan. Door nu keuzes te maken in infrastructuur, tarieven en Europese samenwerking, zorgen we dat bedrijven hier willen blijven produceren, innoveren en investeren.