Inbreng voor het eerste debat Netcongestie van de nieuwe Kamer
De bouw van een toekomstbestendig energiesysteem is cruciaal voor de grote maatschappelijke opgaven van deze tijd. Zonder een robuust en goed functionerend energiesysteem stokt de woningbouw, kunnen bedrijven niet ontwikkelen, komt onze internationale concurrentiepositie verder onder druk te staan, halen we onze klimaatdoelen niet en worden we afhankelijker van het buitenland. Kortom: energie-infrastructuur is de basis voor wonen, werken, welvaart en weerbaarheid. Op donderdag 27 november staat het commissiedebat Netcongestie en Energie-infrastructuur gepland. Netbeheer Nederland heeft daarom inbreng geleverd.
Nederland investeert meer dan ooit in de uitbreiding van het energiesysteem. Tot 2040 investeren de netbeheerders meer dan €200 miljard in het elektriciteitsnet, waterstofleidingen, warmtenetten en het klaarmaken van het bestaande gasnet voor groen gas. Toch staat deze grootschalige verbouwing onder druk. Ruim 14.000 bedrijven wachten op netcapaciteit, woningbouwprojecten stagneren en duurzame alternatieven zoals waterstof, groen gas en warmtenetten worden onvoldoende opgeschaald.
De volgende kabinetsperiode moet in het teken staan van structurele versnelling. Volgens de netbeheerders is het nodig om nu door te pakken:
Investeer grootschalig in de ketens voor waterstof, groen gas en CCS
Investeren in het integrale energiesysteem waarin elektriciteit en waterstof, groen gas en CCS elkaar aanvullen is essentieel om het energiesysteem in balans te brengen, opties te bieden aan industrieën die niet kunnen elektrificeren en de druk op het elektriciteitsnet te verlagen.
Verplicht netbewust bouwen en laden: meer woningen en laadpalen op dezelfde kabel.
Energiezuinige ontwerpen en gespreid verbruik, maken het mogelijk om meer woningen en laadpalen aan te sluiten op dezelfde kabel. Het Rijk en de provincies kunnen dit ondersteunen door netbewuste nieuwbouw de standaard te maken en de randvoorwaarden voor netbewuste nieuwbouw – zoals gebiedsgerichte vermogensnormen of netbudgetten – helder te borgen in ruimtelijke plannen en aanbestedingen.
Investeer in betaalbare warme woningen met warmtenetten en stuurbare hybride warmtepompen
Zonder betere financiële stimulering en duidelijkheid valt de opschaling van warmtenetten stil, terwijl het aantal warmtepompen doorgroeit in potentiële warmtenetgebieden. Investeer daarom in warmtenetten en normeer dat de hybride warmtepomp aanstuurbaar is.
Versnel de uitbreiding van het elektriciteitsnet
Het is van belang om de doorlooptijden van projecten te verkorten, zodat het elektriciteitsnet sneller kan worden uitgebreid. Implementeer daarom het volledige Versnellingspakket zo snel mogelijk en zorg dat provincies en gemeenten over voldoende middelen beschikken om hun ruimtelijke taken goed uit te voeren.
Maak flexibiliteit aantrekkelijker voor het bedrijfsleven om netkosten te drukken en ruimte op het net vrij te maken
Bedrijven kunnen een cruciale bijdrage leveren aan het verminderen van piekbelasting op het elektriciteitsnet via batterijopslag, energyhubs, e-boilers en andere technologieën. Schaal daarom de bestaande Flex-E-regeling op naar een Flex-E regeling XL van structureel €125 miljoen per jaar (2027–2030).
Sluit een groen industriepact
Wind op zee is cruciaal voor de CO2-reductie en is de enige grootschalige duurzame bron die we op korte termijn kunnen opschalen. We stellen daarom voor dat onder regie van het Rijk, bindende afspraken gemaakt worden tussen de drie betrokken partijen (aanbod, transport en vraag) over timing en locatie van investeringen. Zo ontstaat rust en voorspelbaarheid in de uitvoering.
Behoud en ontwikkel regelbaar vermogen
De verduurzaming van regelbaar vermogen en het aanleggen van langdurige opslag kost tijd. Het tijdelijk openhouden van bestaande gascentrales is daarom noodzakelijk.
Klik hier voor de inbreng voor het debat Netcongestie en Energie-infrastructuur