Stappen ACM nog onvoldoende voor uitdagingen energietransitie
De ACM heeft vandaag de methodebesluiten gepubliceerd voor de regionale netbeheerders en TenneT. Deze besluiten bepalen hoe de tarieven van netbeheerders tot en met 2026 mogen worden opgebouwd. De netbeheerders hebben eerder aangedrongen op aanpassing van het bestaande reguleringsmodel omdat dit onvoldoende aansluit bij de taken van de netbeheerders in het faciliteren van de energietransitie. Ondanks een aantal duidelijke tegemoetkomingen van de ACM, voorzien deze besluiten nog onvoldoende in wat nodig is.
Nederland zet vol in op de energietransitie. Om de gestelde klimaatdoelen te halen en in 2050 een klimaatneutrale economie te kunnen faciliteren, is ombouw van het energiesysteem een voorwaarde. Dit voorjaar becijferde PwC dat de drie grootste regionale netbeheerders (Liander, Stedin en Enexis Netbeheer) en de beheerder van het landelijke hoogspanningsnetwerk (TenneT) tot 2050 zeker 102 miljard euro moeten investeren in het elektriciteitsnet en de regionale gasnetten. Omdat bij investeringen van de netbeheerders de kosten voor de baten uit gaan, levert dit een financieringsprobleem op. Hierover is al langer intensief overleg gaande tussen de netbeheerders, hun aandeelhouders, het Rijk en de ACM. Resultaat hiervan is onder andere dat de ACM een deel van het zogeheten ‘redelijk gegund rendement‘ niet meer naar achteren schuift. Hierdoor hoeven de netbeheerders minder voor te financieren. Dat is echter nog niet voldoende om de sterk oplopende kosten voor het elektriciteitsnet af te dekken. (Bij de besluiten voor het gasnet heeft de ACM juist wel oog getoond voor de problematiek die de energietransitie met zich meebrengt).
Werkelijke kosten niet meegenomen
De nu voorliggende methodebesluiten van de ACM zijn niet bedoeld om het financieringsvraagstuk voor de netbeheerders op de lange termijn op te lossen. Wel wordt dat vraagstuk onnodig groot doordat de ACM in deze methodebesluiten (die de basis vormen voor de tarieven tot en met 2026) niet uitgaat van de werkelijke efficiënte kosten voor de komende jaren.
Er is sprake van een zeer grote trendbreuk in de kostenontwikkeling door de toenemende investeringen ten behoeve van de energietransitie. Deze stijging van de kosten neemt de ACM nog onvoldoende mee in de tarieven. Het te verwachten verschil tussen opbrengsten uit tarieven en de werkelijke kosten moeten de netbeheerders zelf overbruggen.
Daar komt bij dat de ACM meer congestiemanagement verplicht zal stellen: het aanbieden van vergoedingen aan gebruikers van het net in regio’s waar een tekort is aan transportcapaciteit. Die vergoedingen betalen de netbeheerders, maar daar staat - specifiek voor de regionale netbeheerders - onvoldoende compensatie tegenover.
Sleutel
Juist nu had de ACM de sleutel in handen om de opbrengsten in lijn te brengen met de te verwachten efficiënte kosten die horen bij de enorme extra inzet voor de energietransitie. De netbeheerders beschouwen de besluiten daarom als onvoldoende ondersteunend aan de energietransitie.
De netbeheerders hebben vandaag de definitieve methodebesluiten van de ACM ontvangen en bestuderen op dit moment de details. Een mogelijke aanpassing van de methodebesluiten zou slechts mogelijk zijn via een gerechtelijke procedure bij het College van Beroep voor het bedrijfsleven (CBb).
Eerder dit jaar bij de publicatie van de ontwerp-methodebesluiten vroegen de netbeheerders al om meer rekening te houden met de energietransitie. In mei volgde daarop de zienswijze van de gezamenlijke netbeheerders waarin dit werd onderbouwd.