Beleidsprogramma Klimaat: goede stap, snelheid en regie zijn geboden
Rob Jetten, Minister voor Energie en Klimaat, heeft begin juli het ontwerpbeleidsprogramma klimaat aan de Tweede Kamer gestuurd en ter consultatie opengesteld. Netbeheer Nederland heeft op donderdag 14 juli gereageerd op het ontwerpbeleidsprogramma.
Netbeheer Nederland onderschrijft het belang van verdere invulling en concretisering van het klimaatbeleid. De netbeheerders werken dagelijks aan het uitbreiden van de energie-infrastructuur. Onze gezamenlijke kennis stellen we graag ter beschikking. Wel vraagt de invulling en concretisering van het klimaatbeleid volgens de netbeheerders nadrukkelijk om regie en samenhang tussen de vele beleidsonderdelen.
Samenhang tussen de vele projecten blijft van belang
Het ontwerpbeleidsprogramma bevat veel verwijzingen naar andere beleidsdocumenten, variërend van een Belastingplan 2023 tot diverse nationale programma’s voor energie. Naar onze mening is het belangrijk om naast de inhoudelijke uitwerking van dit beleidsprogramma ook samenwerkingsafspraken te maken om met elkaar het zicht te houden op alle trajecten en de concretisering daarvan. Het Nationaal Plan Energiesysteem is een goede eerste stap hiertoe.
Netbeheerders hebben dit voorstel in de context van het totale energiesysteem gewogen en herhalen daarbij het belang van de uitgangspunten uit de reeds aan de Tweede Kamer aangeboden Quickscan Coalitieakkoord Energiesysteem.
Urgent en actief ingrijpen door de overheid is vereist
Met nog maar iets meer dan zeven jaar te gaan is de urgentie om te komen tot concrete beleidsuitgangspunten groter dan ooit. Netbeheerders constateren dat met het huidige beleid de door het kabinet gestelde doelen niet gehaald worden. Richtinggevend klimaatbeleid met heldere doelstellingen, de vertaling daarvan in concrete uitvoeringsagenda’s en een bijpassend wettelijk kader is voor netbeheerders onmisbaar om onze infrastructurele opgave in te vullen. De capaciteit van het elektriciteitsnet moet tot 2030 verdubbeld worden en het gasnet moet op korte termijn geschikt gemaakt worden voor het transport van duurzame gassen. Hiervoor investeren de netbeheerders tot wel 40 miljard euro tot 2030.
Zeven voorstellen die cruciaal zijn voor de energietransitie
In een brief aan de minister heeft Netbeheer Nederland gereageerd op het ontwerp beleidsprogramma klimaat.
De netbeheerders doen zeven voorstellen, die bijdragen aan een toekomstbestendig beleidsprogramma, die van cruciaal belang voor de voortgang van de energietransitie:
- Een sturend kader (met subsidies, normering en prikkels) voor de realisatie van grootschalige elektrolyse, batterijen, vraagsturing, waterstofopslag en warmtebuffering;
- Verplichtende afspraken voor een tijdige en stijgende vraag naar elektriciteit en voldoende investeringen in flexibiliteitsmiddelen, zoals boilers, opslag en vraagsturing;
- Een sterke sturing op alle onderdelen van de nieuwe ketens ter bevordering van de opschaling van waterstof, groen gas, warmte en CCS (ondergrondse CO2-opslag). Dit is cruciaal, we hebben de combinatie van ketens nodig om tot een energiemix te komen die passend is bij de toenemende energievraag;
- De ontwikkeling van een Europees plan voor de afstemming van de nationale energiemixen en de hoofdinfrastructuur voor energie in Europa, met interconnectoren (type infrastructuur dat uitwisseling van energie tussen verschillende netwerken mogelijk maakt), waterstof- en gastransport en het net op zee;
- Tariefprikkels, een verplichting op slimme apparatuur en ruimtelijk beleid om vraag en aanbod van elektriciteit beter bij elkaar te brengen, zoals het afschaffen van de salderingsregeling;
- Randvoorwaarden versterken. Denk hierbij aan een versterking op het gebied van arbeidskrachten, extra kapitaal voor de regionale netbeheerders en versnelling van de ruimtelijke processen;
- Een Nationaal Plan Energiesysteem om de energietransitie uitvoerbaar te maken. Een planmatige en sector overstijgende aanpak is noodzakelijk om de energietransitie uitvoerbaar te maken.
Met deze ingrepen en door tegelijk concrete maatschappelijke en politieke keuzes te maken, kunnen de netbeheerders samen met de overheden, marktpartijen en burgers blijven bouwen aan het energiesysteem dat Nederland snel naar een duurzame en klimaatneutrale toekomst leidt.