Verscherping van beleid cruciaal voor behalen CO2 reductie doel EU
Om de 90% CO2-doelstelling in 2040 van de Europese Commissie te halen zijn ingrijpende extra maatregelen nodig. Alleen wanneer er direct extra uitvoeringskracht en duidelijk beleid komt op het dichten van het maakbaarheidsgat, grootschalige inzet op de groei van capaciteit van de infrastructuur en gedragsverandering wordt het mogelijk. Dat blijkt uit een quick scan uitgevoerd door Netbeheer Nederland.
Bouwen, bouwen, bouwen, van energie-infrastructuur. Dat geldt als randvoorwaarde voor het behalen van de doelstellingen in 2040. Op dit moment bestaat er een maakbaarheidsgat van 25% in de elektriciteitsinfrastructuur (verschil tussen marktvraag en capaciteit van het net). Als de elektrificatie zoals gepland de komende 16 jaar verder versnelt, moet er beleid worden gevoerd om het al bestaande maakbaarheidsgat te dichten en extra beleid en uitvoeringskracht om de aanscherping te realiseren.
En dat vraagt veel ruimte in een druk bevolkt land als Nederland. Dat maakt het plannen van die nieuwe infrastructuur zeer complex en tijdrovend. Het is dus essentieel dat energieplanologie voortvarend wordt opgepakt door de Rijksoverheid, bijvoorbeeld via de Uitvoeringsagenda van het Programma Energie Hoofdstructuur, maar ook regionaal door provincies en gemeenten. Voor batterijen en elektrolysers zou overheidsregie zoals bij Wind op Zee (WOZ) tot een effectieve en efficiënte uitrol leiden.
Brede inzet op energiebronnen
Daarmee valt ook de groei van capaciteit van de bestaande infrastructuur nauw samen. Met sterkere inzet op CCS (ondergrondse CO2-opslag), waterstof en een opschaling van de productie van groen gas en een grotere inzet op warmtenetten.
Voor de uitvoerbaarheid daarvan kijken netbeheerders ook naar de krapte op de arbeidsmarkt. Er zijn meer technici nodig. Hopelijk komen die binnen korte termijn vanuit het onderwijs, zij-instroom en buitenland.
Maatschappelijke acceptatie cruciaal
We zitten nét op de route om 90% CO2 reductie in 2040 mogelijk te maken, mits daarvoor er rekening gehouden wordt met een eerlijke verdeling van de lasten en de lusten. Dat concludeert Planbureau voor de Leefomgeving (PBL). Uit conclusies van PBL en Netbeheer Nederland blijkt dat grootscheepse gedragsverandering nodig is. Door de consument, maar ook in sectoren als de industrie en de landbouw moet de piekvraag naar energie worden verminderd en de transitie te versneld.
De gekozen maatregelen en verscherping van beleid zijn cruciaal, maar daarin blijven we afhankelijk van het maatschappelijk draagvlak. We krijgen het op papier rondgerekend, maar de maatschappelijke acceptatie is een groot aandachtspunt en moet worden gedragen door alle samenwerkingspartners.