Netbeheerders en bouwers in gesprek over netbewust bouwen

In een gezamenlijk webinar van Netbeheer Nederland en Bouwend Nederland, de vereniging van bouw- en infrabedrijven, zijn netbeheerders en bouwers in gesprek gegaan over de mogelijkheden en onmogelijkheden van bouwen met netcongestie. Zowel bouwen in netcongestiegebied als het bouwen om netcongestie te verminderen. 

“Als netbeheerders zetten we vooral in op bouwen. We willen de netcapaciteit vergroten zodat we zoveel mogelijk van onze klanten de gewenste aansluiting kunnen bieden”, vertelt Marijke ten Hoopen, consultant transportschaarste bij Liander. “Maar we kunnen niet eindeloos bouwen. Daarvoor hebben we onvoldoende technisch personeel en het is niet goed voor de betaalbaarheid. We zullen de netcapaciteit daarom ook slimmer moeten gaan gebruiken.” 

Verzwaren, verslimmen en verplaatsen 
We willen verzwaren, verslimmen en verplaatsen, legt Rachel Marty, sector lead gebouwde omgeving bij Liander, uit. “De netcapaciteit die we nu al hebben én de capaciteit die we gaan bouwen, kunnen we efficiënter gebruiken. We bouwen in Nederland geen twaalfbaanssnelweg, want dat wordt veel te duur. We zoeken het in oplossingen als een deel van de week thuiswerken, sommige mensen beginnen vroeger met werken of gaan in de trein aan het werk. Zo zullen we ook slim moeten omgaan met de netcapaciteit die we hebben.” 

Dat betekent een actie voor iedereen. Netbeheerders blijven bouwen, proberen netcongestie inzichtelijker te maken en met concrete oplossingen te komen. Bouwers houden in een vroeg stadium rekening met de beschikbare netcapaciteit. En huishoudens en bedrijven gaan in de toekomst efficiënter om met de beschikbare netcapaciteit. 

“Neem bijvoorbeeld een elektrische auto, die hoeft niet op vol vermogen te laden. Ook kun je het begin van een laadcyclus uitstellen naar een rustig moment”, zegt Marty. “Hetzelfde geldt voor een warmtepomp. Die kun je ook slim sturen. We hebben netbesparende maatregelen nodig om de beschikbare netcapaciteit zo goed mogelijk te benutten.” 

Meer bouwprojecten op dezelfde netcapaciteit
Hiervoor hebben netbeheerders en Bouwend Nederland verschillende oplossingsrichtingen ontworpen. De belangrijkste zijn op www.netbewustbouwen.com te vinden, de zeven ontwerpprincipes voor netbewust bouwen, de handreiking Netbewuste energieconcepten voor nieuwbouwwoningen en Netbewuste Nieuwbouw; het stedenbouwkundig perspectief.

“Wij kijken graag samen met de netbeheerders naar de kansen in het ontwikkelproces. Zo kunnen we meer woningen aansluiten op dezelfde netcapaciteit”, vertelt Jan Kets, adviseur bij Bouwend Nederland. 

“Veel huishoudens zijn niet bezig met netbesparende maatregelen. Wanneer wij die al in het bouwontwerp meenemen en bouwprojecten verslimmen met automatische energiemanagementsystemen, kunnen wij meer projecten realiseren op dezelfde netaansluiting. Energiemanagementsystemen zorgen er dan voor dat huishoudens mee kunnen doen, zonder dat ze ermee bezig zijn.” 

Al deze zaken en principes gelden ook voor renovatieprojecten in de bestaande bouw, zegt Marty. Er wordt daarom, mede gefinancieerd door het ministerie van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening gewerkt aan een Handreiking Netbewuste Renovatie. 

Een gezamenlijke zoektocht
Dat dit behoorlijk wat vraagt van ontwikkelaars en bouwers, daar zijn zowel netbeheerders als de bouwers zich van bewust. "Ontwikkelaars en bouwers zullen op dit gebied creatiever moeten worden", stelt Kets. "Niet zomaar woningen intekenen op je perceel, maar betrek je netbeheerder en de gemeente vroeg bij je project en vraag ze naar de mogelijkheden. Kijk zelf ook rond in de buurt; is er bijvoorbeeld een energiehub waarmee je energie kunt uitwisselen? Denk daarbij niet alleen aan elektriciteit, maar neem ook gelijk de warmte- en koudevraag mee." 

Een logisch aanspreekpunt hiervoor is de relatiemanager, merkt Ten Hoopen op. "Zij hebben inzicht in de situatie op het lokale net en het juiste netwerk. Daarbij is ook de capaciteitskaart van Netbeheer Nederland en de website www.mijnaansluiting.nl erg behulpzaam." 

"De plaatselijke gemeente kan hier een belangrijke bemiddelende rol in spelen", merkt Marty op. "Het is namelijk niet alleen een gezamenlijke opgave, maar ook een gezamenlijke zoektocht. Veel van de materie is nieuw voor alle partijen." Een belangrijke stelregel hierbij is dat lokale opwek ook zoveel mogelijk lokaal wordt gebruikt”, merkt Kets op. "Anders ben je meestal niet netbewust bezig." 

Aan de slag met netbewust bouwen 
Grote uitdaging blijven de omvangrijke bouwprojecten, zo legt Kets uit. "Wanneer wij tweeduizend woningen bouwen, dan moet je ook een school, een supermarkt, elektrische laadpunten enzovoorts meenemen. Dan heb je het echt over groot verbruikers die veelal op een wachtlijst komen te staan, maar wel noodzakelijk zijn voor een leefbare en kwalitatieve woonomgeving. Met de juist collectieve systemen gekoppeld aan energiemanagementsystemen kun je ervoor zorgen dat de uiteindelijke bewoners comfortabel kunnen wonen." 

Netbeheerders bekijken al in pilots hoe het energiegebruik van gebouwen en woningen zo goed mogelijk op elkaar kan worden afgestemd. Daarbij is het verstandig om als ondernemer én bouwer alvast aan de slag te gaan en niet te wachten totdat de perfecte oplossing op de markt is, of totdat er een lokale netverzwaring is afgerond. 

"Als samenleving gaan we steeds meer van ons elektriciteitsnet vragen. Als we de netcapaciteit niet slim gaan benutten, dan wordt netcongestie een steeds groter probleem. Spring daarom op de trein van netbewuste bouw, dan heb je daar zo vroeg mogelijk voordeel van. Er is vaak veel meer mogelijk dan je denkt, dus ga vooral in gesprek met je regionale netbeheerder en gemeente", aldus Ten Hoopen. 

"Alleen verder bouwen aan het net zal netcongestie nooit oplossen", stelt Kets. "We denken daarom graag mee. Netbeheerders en bouwers zijn samen aan de slag met netbewust bouwen."

Kijk het webinar terug
De webinar ‘Bouwen en netcongestie, wat kan er wél?’ kijk je terug op ons Vimeo-kanaal.