Netbeheerders blij met scherpe keuzes voor energiesysteem, biedt goede basis voor gezamenlijke doorbraken
Net presenteerden D66 en CDA hun onderhandelrapport ‘Samen aan de slag voor een sterker Nederland’. Een stevige uitgestoken hand om samen vaart te maken met de grote energie- en infrastructuuropgaven. We verwelkomen de richting die wordt geschetst. Een sterk energiesysteem is de sleutel tot woningbouw, een concurrerende economie en duurzame leefomgeving en meer energieonafhankelijkheid. Door tempo te maken met het integrale energiesysteem, het oplossen van netcongestie, het creëren van ruimte en het versnellen van vergunningen, houden we ons land in beweging.
“Een vitale economie, ruimte voor woningbouw, minder netcongestie én grip op de energierekening. Het kan wél, mits we met richtinggevende keuzes een doorbraak creëren”, zegt Jinny Moe Soe Let, Directeur Beleid en Communicatie van Netbeheer Nederland.
‘Samen aan de slag voor een sterker Nederland’
We zijn blij met de concrete en scherpe keuzes van D66 en CDA om vol in te zetten op een integraal energiesysteem van eigen bodem. Het tussenrapport biedt een stevige basis, met positieve aandacht voor leveringszekerheid, de opschaling van waterstof, groen gas en collectieve warmtenetten, het versnellen van vergunningverlening en het beter benutten van het elektriciteitsnet. Om het bedrijfsleven bijvoorbeeld concreet perspectief te bieden op het beter benutten van het net, kan het opschalen van de Flex-E regeling naar een XL-variant van €125 miljoen per jaar vanaf 2027 een belangrijke stap zijn.
Woningbouw komt in het tussenrapport duidelijk als prioriteit naar voren. De ambitie om jaarlijks 100.000 woningen te bouwen is groot en maakt het des te belangrijker om rekening te houden met beschikbare netcapaciteit. Om dat mogelijk te maken is het van belang dat netbewust bouwen, slim laden én de inzet van aanstuurbare technieken zoals de hybride warmtepomp de norm worden. Zo passen meer woningen en laadpalen op dezelfde kabel, benutten we de beschikbare netcapaciteit optimaal én houden we tempo in de woningbouw.
Verder onderstreept het rapport terecht het belang van sneller bouwen van energie-infrastructuur. Het voorstel voor een Crisiswet Netcongestie biedt daarbij waardevolle aanknopingspunten. Wij gaan hierover graag verder in gesprek, bijvoorbeeld over hoe deze wet voort kan bouwen op het bestaande Versnellingspakket.
Het aangekondigde investeringsfonds biedt extra kansen om de opschaling van waterstof, groen gas, CCS en warmte te versnellen. Deze energiedragers vormen een noodzakelijke aanvulling op elektrificatie en de verduurzaming van de industrie: ze ontlasten het elektriciteitsnet en maken het energiesysteem als geheel weerbaar en beter in balans.
Kortom, er staan stevige en hoopgevende keuzes in het tussenrapport. We maken graag gebruik van de uitgestoken hand om die samen met de formerende partijen en onze partners in het energiesysteem verder uit te werken en te versnellen, zodat de ambities ook in de praktijk echt gaan landen.
Eerder deden we deze oproep aan de onderhandelende partijen: ‘Kies voor een doorbraak op energie: het kan wél!’
Keuzewijzer Klimaat en Energie
Ook de ‘Keuzewijzer Klimaat en Energie’, onder voorzitterschap van Erik Jan van Kempen, is vandaag verschenen. Deze Keuzewijzer markeert een kantelpunt en laat zien dat Nederland voor grote keuzes staat over de toekomst van ons energiesysteem. Het rapport schetst concrete stappen om tot echte doorbraken te komen.
De Keuzewijzer Klimaat en Energie laat zien hoe groot de opgave is: woningbouw, economie en verduurzaming vragen allemaal om een energiesysteem dat meegroeit. Tegelijkertijd blijkt uit de Keuzewijzer dat volle elektriciteitsnetten, gebrek aan ruimte en trage vergunningverlening in de weg staan aan het voortvarend realiseren van het energiesysteem van de toekomst. Dat vraagt om landelijke sturing en samenhangende ruimtelijke keuzes: wat komt waar en wanneer? Met instrumenten zoals actief grondbeleid, flexibel netgebruik en het versnellen van procedures en vergunningen kunnen projecten sneller vooruit.
Daarnaast onderstreept de Keuzewijzer dat het energiesysteem alleen vooruit kan als vraag, aanbod en infrastructuur gelijktijdig worden ontwikkeld. Dat vraagt om een ketenaanpak waarbij de overheid coördinatie organiseert en waar nodig risico’s overneemt. Bijvoorbeeld bij het aanleggen van infrastructuur voordat investeringsbeslissingen definitief zijn. Zo ontstaat het tempo dat nodig is om ruimte te creëren voor nieuwe woningen, concurrerende bedrijven en betrouwbare, betaalbare energie voor iedereen.