Inbreng Rondetafelgesprek Betaalbare energierekening huishoudens
Onze energie-infrastructuur is de ruggengraat van onze samenleving en een randvoorwaarde voor woningbouw, verduurzaming en energieonafhankelijkheid. De energiecrisis en de hoge gasprijzen hebben de overstap naar elektrische alternatieven versneld. Dit is goed voor de energie- onafhankelijkheid van Nederland, maar het legt wel een veel grotere druk op de elektriciteitsinfrastructuur. Dit leidt steeds vaker tot knelpunten, oftewel netcongestie, zoals wanneer er te veel elektriciteit wordt verbruikt of teruggeleverd door zonnepanelen en het vraagt flinke investeringen om het energienet betrouwbaar en bereikbaar te houden. Dat maakt de energierekening nu al hoger.
Netbeheerders investeren daarom in hoog tempo en op grote schaal. Uit onderzoek blijkt dat uitstel van deze investeringen leidt tot nog hogere maatschappelijke kosten. De benodigde investeringen in het net worden via nettarieven over decennia afgeschreven, wat terugkomt op de energierekening. Op de lange termijn zorgen deze investeringen voor een betrouwbaar en betaalbaar energiesysteem. Tegelijkertijd begrijpen we dat de energierekening nú al onder druk staat. Dat vraagt om maatregelen om kostenstijgingen te dempen.
Uit onderzoek van BCG en het IBO blijkt dat we tot 30 miljard euro kunnen besparen door slimmer om te gaan met het net en door integrale systeemkeuzes te maken. Dit kan de tariefstijgingen beperken en aansluitingen sneller realiseren. Toch blijft de uitdaging groot. De verdere elektrificatie zal de energierekening verhogen, maar niets doen leidt tot nog hogere kosten. Versneld bouwen en efficiëntere keuzes maken is noodzakelijk om de lasten te beheersen. Dit vraagt om politieke keuzes: hoe verdelen we de kosten en zorgen we tegelijkertijd voor een betaalbare, duurzame en betrouwbare energievoorziening?
Om energie voor huishoudens betaalbaar te houden is het van belang dat wordt ingezet op onderstaande maatregelen:
Meer grip op de energierekening.
Voer een alternatief tariefstelsel in waardoor 66% van de huishoudens erop vooruit gaat. Zo gaat bijvoorbeeld een modaal huishouden tot circa 278 euro per jaar minder betalen aan de nettarieven. Bovendien biedt een alternatief tariefstelsel de mogelijkheid om in 2030 naar schatting 700.000 extra woningen aan te sluiten op het net.
Netbewuste maatregelen als voorwaarde voor stimulerings- en subsidiebeleid.
Daarmee creëren we meer ruimte op het elektriciteitsnet en kunnen we meer woningen aansluiten op het net.
Het energiesysteem betaalbaar houden door de uitrol van warmtenetten te versnellen.
Snel duidelijkheid over de WCW is daarvoor cruciaal.