Snel duidelijkheid nodig over kosten verwijderen gasaansluiting

Bij huishoudens die geen gas meer gebruiken, moet de gasaansluiting om veiligheids- en milieuredenen worden verwijderd. Netbeheerders kunnen nu niet anders dan de kosten hiervan doorberekenen aan de consument die er voor kiest om van het gas af te gaan. Dit wordt vaak als oneerlijk ervaren. Net als de netbeheerders is de minister van mening dat hier op korte termijn een oplossing voor moet komen. Dit schrijft de minister in een brief aan de Tweede Kamer.

placeholder

Consumenten gaan steeds bewuster om met energie. Ze nemen zonnepanelen, isoleren hun huis en installeren een warmtepomp. Netbeheerders zien dan ook steeds meer klanten die er nu al voor kiezen om geen aardgas meer te gebruiken. In deze situatie moet de netbeheerder de aansluiting volledig weghalen. Uit onafhankelijk onderzoek blijkt namelijk dat er anders veiligheidsrisico’s kunnen optreden. Ook een second opinion in opdracht van de minister en toezichthouder SodM bevestigen dit. Bovendien is het achterlaten van gasleidingen die niet meer worden gebruikt in strijd met de Wet Milieubeheer.

 

Kostendilemma

Het verwijderen van de gasaansluitingen brengt kosten met zich mee. Netbeheerders verrekenen deze verwijderingskosten momenteel volgens het ‘kostenveroorzakingsprincipe’. Dat wil zeggen dat de kosten voor rekening komen van degene die ze veroorzaakt, in dit geval de consument die van de gasaansluiting af wil. Sommige consumenten ervaren dit als oneerlijk en vragen om een andere verdeling. De vraag is echter wie de kosten dan wel moet betalen. De consumenten die nog wel gas blijven gebruiken? Dit vereist een goede afweging vanuit de politiek. In antwoord op vragen die hierover eerder door Tweede Kamerlid Van der Lee (Groen Links) werden gesteld, zegt de minister: “Het dilemma daarbij is dat we koplopers niet willen afremmen, maar tegelijk willen we voorkomen dat via de tarieven mensen die nog niet zo ver zijn voor de kosten opdraaien.”

 

50-50 regeling

De Tweede Kamer heeft op 18 februari van dit jaar een wijzigingsvoorstel op de Gaswet aangenomen over dit onderwerp. Klanten die van het gas af gaan betalen daarmee maar de helft van de kosten. De andere helft van de kosten mag dan verrekend worden in de tarieven die de netbeheerders in rekening brengen bij diegenen die nog wel op het gasnet aangesloten zijn. De wijzigingsregeling ‘tariefstructuren en voorwaarden gas’ is per 1 oktober in werking getreden. Om de 50-50 regeling volledig te implementeren dient de Tarievencode gas nog gewijzigd te worden door de Autoriteit Consument & Markt (ACM). De minister schrijft in de beantwoording aan de Kamer dat de ACM heeft aangegeven deze wijziging te gaan doorvoeren.

Een structurele oplossing lijkt deze 50-50 regeling echter niet. De kosten worden hiermee immers afgewenteld op een steeds kleiner wordende groep gasgebruikers, die zo een steeds hogere rekening krijgen. In de Kamerbrief schrijft de minister dat hij ook bereid is om te kijken naar het volledig verdisconteren van deze kosten in de tarieven, wat inhoudt dat de achterblijvers op het gasnet de kosten dragen. Een alternatief is dat de overheid de kosten dekt en uit algemene middelen bekostigd. Daarmee draagt de maatschappij de kosten van de verduurzaming en betaalt iedereen naar draagkracht bij. Dit is een politieke keuze.

 

Duidelijkheid nodig

De netbeheerders willen de energietransitie zo goed mogelijk faciliteren. De afgelopen jaren zijn verschillende gerechtelijke uitspraken gedaan rond de kosten van verwijdering van gasaansluitingen. Recent werd in een zaak die was aangespannen door netbeheerder RENDO de consument in het gelijk gesteld. Het ging om een specifieke zaak, die niet maatgevend is. Ook de minister erkent dit in de beantwoording van de Kamervragen. Hoewel het steeds om individuele gevallen gaat, is duidelijk dat ook juridisch verschillend over dit onderwerp kan worden gedacht. De minister constateert in de Kamerbrief dat de huidige onduidelijkheid onwenselijk is van mening dat hier op korte termijn een oplossing voor moet komen.

 

Eerlijk beleid

De netbeheerders zijn blij dat de minister op korte termijn duidelijkheid wil verschaffen en gaan hierover graag in gesprek. Op die manier kan op korte termijn beleid ontwikkeld worden dat consumenten als eerlijk ervaren (zowel voor vertrekkers als aangeslotenen) waardoor het draagvlak voor de energietransitie verder toeneemt.