Publieke partijen, zoals de publieke netwerkbedrijven, zijn in staat om de aanleg van warmtenetten in Nederland op zich te nemen. Wel zijn er belangrijke randvoorwaarden om in te vullen, zoals passende wetgeving en voldoende financiering. Dat is de uitkomst van een analyse gedaan door Netbeheer Nederland. Deze analyse is uitgevoerd op verzoek van het ministerie van Economische Zaken en Klimaat, dat wilde weten of publiek eigenaarschap zou leiden tot vertraging in de uitrol van warmtenetten.
Minister Jetten voor Klimaat en Energie is bezig met de inrichting van een nieuwe warmtewet, de Wet Collectieve Warmtevoorziening. In deze wet wil hij de mogelijkheid onderzoeken om een verplichting op te nemen dat de infrastructuur van warmte in eigendom komt van publieke partijen. Netbeheer Nederland is daarom door het ministerie van Economische Zaken en Klimaat gevraagd of de publieke netwerkbedrijven in staat zijn om een belangrijke rol te spelen in de toekomstige marktordening van warmtenetten. De minister hecht er waarde aan dat de uitrol van warmtenetten in Nederland niet vertraagt. Om vertraging te voorkomen is voldoende publieke realisatiekracht essentieel.
Uit de analyse blijkt dat het voornemen van minister Jetten niet tot vertraging leidt. De netwerkbedrijven zijn in staat om de toekomstige taak van uitrol en beheer van warmte-infrastructuur op zich te nemen, bouwend op bestaande expertise op het gebied van energie-infrastructuur. Hierbij is wel essentieel dat een aantal belangrijke randvoorwaarden wordt geadresseerd.
De randvoorwaarden richten zich onder andere op financiering en passende wet- en regelgeving. Om de benodigde investeringen te kunnen doen in warmtenetten, hebben de publieke netwerkbedrijven aanvullend eigen vermogen nodig. De analyse maakt een inschatting dat tussen de 1 en 2,8 miljard euro eigen vermogen extra nodig is (er van uit gaande dat het aantal aansluitingen aan een warmtenet zoals in het Klimaatakkoord beoogd, wordt gehaald).
Ook de herziening van wet- en regelgeving is essentieel zodat de netwerkbedrijven volwaardig mee kunnen doen binnen de plannen van de minister. Specifiek gaat dit om regels waardoor netwerkbedrijven zelfstandig als integraal warmtebedrijf kunnen en mogen opereren en waar gewenst samenwerkingen kunnen aangaan met private leveranciers.
De huidige krapte op de arbeidsmarkt wordt gezien als een algemene belemmering voor de hele warmtemarkt, ongeacht of deze publiek of privaat wordt georganiseerd. Voor uitrol en beheer van nieuwe netten zijn in de komende jaren totaal 2.000-3.000 extra werknemers nodig. Extra inspanning is nodig om de instroom naar deze beroepen te organiseren.
Vervolgstap is om samen met het ministerie en de betrokken partijen te kijken hoe samenwerkingen het beste vorm gegeven kunnen worden.