Netbeheerders bezorgd over doorschuiven kosten energietransitie naar de toekomst

Netbeheer Nederland vindt dat de ACM de investeringen in de elektriciteitsnetten, die noodzakelijk zijn voor de energietransitie, onvoldoende heeft meegewogen. Tarieven van regionale netbeheerders zijn nog steeds gebaseerd op een systeem dat ontworpen is voor de situatie van vóór de energietransitie. Kenmerkend daarvoor is dat een deel van de vergoedingen naar de toekomst wordt doorgeschoven.Door de investeringen die nodig zijn voor de verduurzaming van onze economie, stijgen de kosten van de netbeheerders de komende jaren aanzienlijk sneller dan de inkomsten. Dit leidt tot financiële knelpunten bij de ombouw van het energiesysteem (zie ook ‘Tijdige ombouw energiesysteem in gevaar door onvoldoende financieringsmogelijkheden’).Er zijn daarom aanvullende maatregelen nodig om de inkomsten van de netbeheerders beter in lijn te brengen met de kosten van de energietransitie. Oplossingen daarvoor liggen voor een deel in aanpassing van de manier waarop de tarieven worden vastgesteld. De voorstellen van de ACM in de voorgestelde methodebesluiten bieden hiervoor geen oplossing. 

 Cools: voorstel ACM in strijd met principe ‘vervuiler betaalt’ 

Kees Cools, voormalig hoogleraar Corporate Finance and Governance aan de Universiteit Tilburg en de Universiteit Groningen, steunt de netbeheerders in hun oproep om veel meer rekening te houden met de investeringen die nodig zijn voor de energietransitie. Hij stelt in zijn rapport dat het huidige ontwerp-methodebesluit elektriciteit in strijd is met internationale klimaatverdragen van de Verenigde Naties. Deze verdragen bevatten onder meer het principe dat ‘de vervuiler betaalt’, waaraan de ACM als onderdeel van de Nederlandse overheid gebonden is. Door een belangrijk deel van de rekening voor de energietransitie bij toekomstige generaties neer te leggen, handelt de ACM volgens Cools in strijd met dit beginsel. Professor Cools: ‘’Het principe ‘de vervuiler betaalt', betekent dat wij, als vervuilers, zoveel mogelijk van de kosten voor het afwenden van een gevaarlijke klimaatverandering voor onze eigen rekening dienen te nemen. Wij doen nu al decennialang het omgekeerde’’. Cools pleit daarom voor andere keuzes in de tariefregulering, waarmee de rekening voor de energietransitie eerlijker over de generaties wordt verdeeld.  Dat kan volgens hem met een nominaal stelsel van de WACC (weighted average cost of capital) voor elektriciteit, in plaats van het huidige reële stelsel dat een groter deel van de kosten bij toekomstige generaties neerlegt. Cools benadrukt dat deze omzetting resultaatneutraal is en nu mogelijk is zónder dat de hoogte van de totale rekening van netbeheer voor afnemers stijgt.

Cools benadrukt daarnaast dat het reguleringskader niet meer van deze tijd is. Voor het bepalen van de vergoedingen voor netbeheerders wordt bijvoorbeeld gebruik gemaakt van een zestig jaar oud en achterhaald model.  Het rapport Cools wordt onderschreven door prof. Guido Baltussen, hoogleraar Financiële Markten aan de Erasmus Universiteit.De netbeheerders sturen de analyse van Cools mee met hun zienswijze naar de ACM. 

 Concrete voorstellen voor aanpassing methodebesluiten 

 In haar zienswijze benoemt Netbeheer Nederland naast de overgang naar een nominaal stelsel voor de WACC een aantal andere noodzakelijke aanpassingen in de uiteindelijke methodebesluiten voor elektriciteit. Zo pleiten de netbeheerders tegen het huidige voorstel van de ACM tot nacalculatie van de WACC, onder meer omdat dit leidt tot grotere financiële onzekerheid in tijden van hoge investeringen en kapitaalbehoefte. Daarnaast heeft Netbeheer Nederland een voorstel gedaan om de voor te financieren kosten van congestiemanagement de komende reguleringsperiode te beperken, met behoud van een prikkel tot tijdige netverzwaring. Deze en andere voorstellen om de inkomsten van netbeheerders beter aan te laten sluiten bij de realiteit van de energietransitie zijn te lezen in de  zienswijze Elektriciteit van Netbeheer Nederland. De ACM publiceert eind september de definitieve methodebesluiten.

Download hier de zienswijze Elektriciteit en Gas