Nederland heeft een toekomstvisie op energie-infrastructuur nodig
Netbeheer Nederland, de brancheorganisatie van de Nederlandse netbeheerders, pleit voor een integrale toekomstvisie op de Nederlandse energie-infrastructuur. Op steeds meer plekken in Nederland is een tekort aan capaciteit op het energienet, onder meer door de explosieve groei van het aantal duurzame elektriciteitsprojecten, zoals zonneparken. Vandaag kondigde Minister Wiebes een aantal maatregelen aan om de problemen op korte termijn te beheersen. Een goede eerste stap, vindt Netbeheer Nederland. Het is nu zaak om door te pakken en samen met alle partijen na te denken over het energiesysteem van de toekomst.
De problemen met netcapaciteit doen zich vooral voor op plekken waar de vraag naar elektriciteit gering is, maar het aanbod aan duurzame elektriciteit exponentieel is gegroeid. Dit is vooral het geval in landbouwgebieden, waar de grond relatief goedkoop is. Ondanks forse investeringen in het energienet, schiet de capaciteit daar soms tekort. Een voorbeeld van zo’n situatie is Stadskanaal, waar netbeheerders het net de afgelopen jaren vervijfvoudigden. De vraag verdertigvoudigde echter in een paar jaar tijd. Omdat het verzwaren van het energienet veel meer tijd vergt dan het aanleggen van een zonnepark, ontstaat dit probleem op steeds meer plaatsen in Nederland. De netbeheerders pleiten daarom al langere tijd voor maatregelen die het mogelijk maken ontwikkelingen beter te voorspellen, het energienet slimmer in te zetten en netverzwaringen sneller uit te kunnen voeren. De brief van de minister honoreert hiervoor een aantal belangrijke voorwaarden.
Locatiecheck SDE+
In de brief kondigt minister Wiebes onder meer aan de regelgeving voor de volgende SDE+ subsidieronde dit najaar te wijzigen. Bij de aanvraag wordt een check ingebouwd op de beschikbare netcapaciteit. Zo wil de minister de slagingskans van projecten met afgegeven SDE+ verbeteren en voorkomen dat subsidiegeld ‘vastzit’ in projecten die uiteindelijk niet gerealiseerd worden. Door in te zetten op projecten die niet alleen ambitieus, maar ook haalbaar zijn, komen de klimaatdoelen van 2030 dichterbij. Met ingang van 2020 gaan ook andere maatregelen in: inzetten congestiemanagement, nieuwe wetgeving, wijziging van de codes en regionale energiestrategie. De minister benadrukt dat het verzwaren van het energienet meer tijd zal kosten en dat de problematiek de komende jaren nog kan toenemen. Daarom blijft hij met partijen in gesprek over vervolgmaatregelen.
Toekomstvisie Energie-infrastructuur
Ook Netbeheer Nederland acht de genoemde maatregelen noodzakelijk, maar nog niet voldoende. Nederland staat op de drempel van een grote verbouwing van de energie-infrastructuur. Was het energienet oorspronkelijk ingericht op het simpelweg faciliteren van vraag en productie, de komende jaren spelen er nieuwe vragen. Hoe stemmen we energievraag en -aanbod af? Hoe combineren we de inzet van elektriciteit en duurzame gassen, zoals biogas en waterstof? Het energienet is van ons allemaal. Daarom zouden we met elkaar nieuwe afspraken moeten maken over wat we van het net verwachten en hoe we dat vormgeven. De netbeheerders zullen hierover de komende tijd actief in gesprek gaan met overheden en andere stakeholders over zo’n structurele, samenhangende toekomstvisie op het energiesysteem. Zelf zijn de netbeheerders inmiddels gestart met een gezamenlijke verkenning van de ontwikkelingen die nodig zijn in de energie-infrastructuur in de periode 2030 – 2050 (iNET).
Netbeheer Nederland bracht dit voorjaar een position paper uit over de knelpunten bij het aansluiten van duurzame energieopwekking op land. Dit position paper is hier te downloaden.