Lagere investeringskosten dankzij slim elektriciteitsnet
Nederland bevindt zich in een transitie naar een duurzamere energievoorziening. De verwachting is dat dit grote investeringen in beschikbare productiecapaciteit en netwerkcapaciteit zal vragen. In verband hiermee wordt de term slimme netten vaak genoemd: het gebruiken van de mogelijkheden van fijnmazige informatie-uitwisseling en tweezijdig afstemmen van vraag en aanbod. Dit vergemakkelijkt de integratie van duurzame energie, verhoogt de betrouwbaarheid van het systeem en verlaagt de kosten voor productiecapaciteit en netwerkcapaciteit op het hoog-, midden- en laagspanningsnetwerk.
In opdracht van Netbeheer Nederland is één van deze posten nader onderzocht. Ecofys heeft in twee bestaande middenspanningsnetten bekeken wat de financiële waarde van slimme netten bij huishoudens is. Daaruit blijkt dat in deze praktijksituaties de extra investeringen in het elektriciteitsnet die op middenspanningsniveau nodig zijn om de stijgende piekvraag naar elektriciteit op te vangen, in de periode tot 2050 met ongeveer 10% kunnen dalen dankzij slimme toepassingen. Innovatieve technologie zoals het slim laden van elektrische auto’s en het afvlakken van de vraag voor warmtepompen kan geld besparen, maar er dient nog te worden onderzocht hoe dat het beste zou kunnen.
Piekvraag naar elektriciteit stijgt
In de studie zijn twee representatieve cases bestudeerd. Steenwijk als dichtbebouwd gebied en Drechterland als plattelandsgebied. Deze locaties zijn representatief voor grote delen van Nederland. Mede als gevolg van een toenemend aantal warmtepompen en elektrische auto’s zal de piekvraag naar elektriciteit in de toekomst sterk toenemen. De piekvraag van een huishouden neemt, rekening houdend met het effect van ongelijktijdigheid, toe van gemiddeld 0,9 kW op dit moment naar 4,4 kW in 2050. Deze piekvraag vindt plaats tijdens de winter op zeer koude dagen.Extra netverzwaring nodig
Om de betrouwbaarheid van de elektriciteitsvoorziening hoog te houden, is verzwaring van het huidige elektriciteitsnet nodig. Meer en/of dikkere kabels zorgen ervoor dat ook in de toekomst voldoende capaciteit beschikbaar is. Innovatieve mogelijkheden kunnen de vereiste netverzwaring beperken, waardoor de investeringskosten per saldo dalen. Volgens de onderzoekers zijn mogelijkheden zoals het slim laden van elektrische auto’s en het afvlakken van de vraag voor warmtepompen hiervoor het meest effectief. Toepassing van deze oplossingen leidt tot een reductie in de piekvraag van 4,4 kW naar 3,4 kW, een daling van 25%.Kostenbesparing van 10%
Deze vermindering van de piekvraag betekent voor beide cases een besparing van ongeveer 10% in de benodigde extra investeringen. Onder aan de streep verdienen slimme toepassingen zichzelf hiermee op lange termijn terug, aangezien de additionele kosten voor deze toepassingen minder zijn. Het gevonden positieve effect zal in de praktijk groter zijn doordat andere doelstellingen, zoals het verminderen van de benodigde fossiele productiecapaciteit door het beter in kunnen passen van duurzame energie en het sneller kunnen oplossen van storingen, nog niet in de berekening zijn meegenomen.