'Geef elektriciteitsnet stikstofvrijstelling, anders valt transitie stil'
De stikstofproblematiek legt belangrijke elektriciteitsprojecten lam. Dat verlamt ook de energietransitie en woningbouw, waarschuwen de ceo's van de netbeheerders in een ingezonden brief in het FD.
Donderdag 8 juni spreekt de Tweede Kamer over de Voorjaarsnota en het pakket klimaatmaatregelen. Het doel van deze 122 extra maatregelen is klip en klaar: Nederland verder verduurzamen en zorgen voor minimaal 55% CO2-reductie in 2030. Netbeheerders spelen een belangrijke rol bij het bereiken van deze doelstellingen. Helaas ontbreekt een essentiële actie in de Voorjaarsnota en het maatregelenpakket: een oplossing voor de stikstofimpasse zodat netbeheerders door kunnen gaan met de uitbreiding van het elektriciteitsnet. Hierdoor dreigen bijna 3000 van onze projecten te vertragen of zelfs stil te vallen.
Ons elektriciteitsnetnet is essentieel voor de verduurzaming van Nederland. Uitbreiding van het elektriciteitsnet zorgt enerzijds dat zonneparken en windturbines groene stroom kunnen leveren en anderzijds dat warmtepompen, e-boilers en laadpalen bijdragen aan de vermindering van de uitstoot van broeikasgassen en stikstof. Dat is cruciaal voor het slagen van de energietransitie. Het draagt ook bij aan verlaging van de stikstofuitstoot op de lange termijn.
Onzeker
De praktijk is een stuk weerbarstiger. Om het elektriciteitsnet uit te breiden wordt tijdens de bouw tijdelijk stikstof uitgestoten. Hierbij gaan netbeheerders al uiterst zorgvuldig te werk door natuurcompensatie en door waar mogelijk emissiearm te bouwen. De uitstoot heeft daardoor meestal geen significante effecten op de nabijgelegen natuurgebieden. Toch moeten we voor alle lopende projecten tijdrovende stikstofberekeningen uitvoeren en is het onzeker of we de vergunningen krijgen.
Bijna 3000 projecten worden hierdoor mogelijk niet volgens planning opgeleverd. Daarmee ontstaat een domino-effect aan vertragingen in andere sectoren. Zonder stroomkabel geen laadpaal, nieuwbouwwijk of duurzame industrie. Kortom, als we niet de juiste vergunningen hebben, raken de woondeals en de klimaatdoelen uit zicht en wordt het nog lastiger om stikstofuitstoot te reduceren. De vicieuze cirkel is geboren.
Daarom moet het kabinet snel met een oplossing komen. Wij zien twee structurele oplossingsrichtingen. In de eerste plaats kan de nieuwe Europese richtlijn RED III worden gebruikt. De Raad van de Europese Unie en het Europees parlement keuren deze richtlijn waarschijnlijk op korte termijn goed. RED III kan het vergunningsproces voor energieprojecten versnellen. Belangrijke voorwaarde is dat de richtlijn goed en snel wordt uitgewerkt.
Ten tweede kunnen projecten voor uitbreiding van het stroomnet prioriteit krijgen bij het toekennen van stikstofruimte. Stikstofminister Christianne van der Wal paste recent de Regeling natuurbescherming aan. Maar projecten om het elektriciteitsnet uit te breiden zijn daarin niet opgenomen. Daarom moeten de stikstofbanken van zowel het Rijk als van de provincies versneld worden gevuld. Geef bij de verdeling van deze ruimte prioriteit aan projecten om het elektriciteitsnet te versterken, zodat de verduurzamingsopgave en woningbouw ook kunnen doorgaan.
Er is ook een tijdelijke oplossing die de netbeheerders kan helpen. We zien nu grote verschillen ontstaan tussen het beleid van provincies, met als resultaat dat de ecologische beoordeling van een project soms niet meer wordt geaccepteerd door het provinciebestuur. Hierdoor komen in de desbetreffende provincie alle projecten stil te vallen en treedt verdere vertraging op.
Uniforme richtlijnen
Het is begrijpelijk dat provincies worstelen met het afgeven van vergunningen en het volgen van een uniforme procedure in dit maatschappelijk lastige dossier. Het gaat hier immers om een goede manier van verduurzamen waarbij de natuur centraal blijft staan. Het Rijk kan met uniforme, heldere richtlijnen aangeven hoe provincies met ecologische beoordelingen om moeten gaan. Dan kan in elke regio dezelfde procedure worden gevolgd. Daarmee worden netbeheerders concreet geholpen om de aanleg van stroomkabels en de bouw van transformatorhuizen te versnellen.
Naast de 122 klimaatmaatregelen moet het kabinet daarom ook snel zorgen voor een structurele oplossing. Met de uitbreiding van het elektriciteitsnet helpen we de stikstofimpasse te verlichten en werken we verder aan de verduurzaming van Nederland. De vicieuze cirkel van vervuiling, verduurzaming en vergunningen moet doorbroken worden.
Manon van Beek, Tennet
Maarten Otto, Alliander
Koen Bogers, Stedin
Marielle Vogt, Enexis Groep
Gerald de Haan, Coteq Netbeheer
Paul Langereis, Westland Infra
Eddy Veenstra, Rendo Groep
Dick Weiffenbach, Netbeheer Nederland
Deze tekst is woensdag 7 juni in het FD gepubliceerd.
Zie ook het FD: https://fd.nl/opinie/1478195/ceo-s-netbeheerders-geef-elektriciteitsnet-stikstofvrijstelling-anders-valt-transitie-stil-qff3ca4yFMiV