ACM faciliteert investeringen in groen gas netwerk
Netbeheerders investeren de komende jaren flink in gasnetuitbreidingen om in 2030 de productie en invoeding van 2 miljard kuub groen gas te kunnen faciliteren. Netbeheer Nederland is dan ook blij met de publicatie van de Marktscan Groen Gas van de Autoriteit Consument & Markt (ACM), waarin ACM steun uitspreekt om dit samen met de netbeheerders mogelijk te gaan maken.
De ambities van Nederland voor het opschalen van groen gas productie zijn groot. In het Klimaatakkoord is afgesproken om in 2030 jaarlijks 2 miljard kuub groen gas te produceren, bijna tien keer zoveel als de huidige invoeding op ons gasnet. De productie van groen gas vindt op veel kleinere schaal plaats dan bij aardgas het geval is, op locaties dicht bij de grondstoffen die nodig zijn om het gas te produceren. Zo verschuift de invoeding van gas in het gasnet van centraal naar decentraal.
Sterk wisselende vraag
De productie van groen gas is jaarrond gelijk, terwijl de vraag naar gas sterk verschilt tussen bijvoorbeeld zomer en winter. Om te zorgen dat groengasproducenten het hele jaar door groen gas kunnen invoeden zijn aanpassingen nodig in het gasnet. Doel van deze aanpassingen is om het lokale overschot aan groen gas naar andere delen van het gasnet te transporteren. Technische oplossingen zijn voorhanden, zoals het implementeren van netkoppelingen tussen netvlakken van een of meerdere netbeheerders. Wanneer koppelingen tussen netten van gelijke druk niet voldoende oplossing bieden is het nodig gas naar een hoger druknet te brengen, waar meer afzet- en transportmogelijkheden zijn. Dit vereist een bidirectioneel gasnet, waarbij gasstromen niet alleen van hogedruknetten naar lagedruknetten stroomt maar waarbij zogenaamde groen gas boosters het gas ook in omgekeerde richting kunnen stuwen als de lokale gasproductie hierom vraagt. De eerste groen gas booster is al in 2019 door landelijke netbeheerder GTS geplaatst in Garminge en de verwachting is dat er de komende jaren gemiddeld 1 booster per jaar geplaatst zal worden.
Een nieuwe ontwikkeling om groen gas op een efficiënte wijze centraal in het landelijke gastransportnet in te voeden is de groen gas verzamelleiding. Dit is een concept waarbij een gasleiding geheel gereserveerd wordt voor groen gas invoeding om de afvoercapaciteit van een hele regio te maximaliseren. De druk in een verzamelleiding wordt zo gekozen dat regionale netbeheerders groen gas zonder booster kunnen invoeden. Op deze manier wordt voorkomen dat alle deelnetten in die regio hun eigen booster nodig hebben, met als doel groen gas invoeding te borgen tegen de laagste maatschappelijke kosten.
Tijdige investeringen
Om tijdige aanpassing van de gasnetten te realiseren hebben de netbeheerders inzicht nodig in waar groen gas productie verwacht wordt. Netbeheer Nederland onderschrijft de analyse van de ACM op dit vlak, net als de oproep aan het ministerie van Economische Zaken en Klimaat om in samenwerking met decentrale overheden productielocaties voor groen gas aan te wijzen. Bij dit proces zijn de netbeheerders actief betrokken. Parallel hieraan wordt er door de netbeheerders gewerkt aan een uitgebreide analyse van de verwachte gevolgen voor het gasnet van de toenemende groen gas invoeding in combinatie met de afnemende gasvraag, inclusief een uitrolstrategie voor de benodigde gasnetaanpassingen. Vroegtijdige resultaten laten zien dat er gebieden zijn die in de toekomst vrijwel zeker gasnetaanpassing vergen. Voor zulke aanpassingen is een proactief investeringsbeleid noodzakelijk om de groen gas ambities waar te maken.
Kostenvergoeding voor groen gas investeringen
De aankondiging van de ACM om te gaan kijken naar de wijze waarop de kosten voor de investeringen verwerkt kunnen worden in de tarieven wordt door de netbeheerders positief ontvangen. Ook de handreiking van de ACM om voorafgaand aan de nieuwe reguleringsperiode vanaf 2027 voor de kostenvergoeding al in gesprek te gaan wordt zeer gewaardeerd. Gezien de verwachte groei van groen gas invoeding de komende jaren en de daarbij horende investeringen is het een reëel scenario dat ook voor 2027 al structurele afspraken over kostenvergoeding nodig zijn.