- Home
- Onze thema's
- Gedragscode Slim Netbeheer
Gedragscode Slim Netbeheer
De netbeheerders in Nederland hebben de Gedragscode Slim Netbeheer opgesteld en deze is op 19 april 2022 definitief goedgekeurd door de Autoriteit Persoonsgegevens (AP).
In deze gedragscode is opgenomen hoe netbeheerders kunnen komen tot een gewogen oordeel of het gebruik van data voor netbeheerdoeleinden wel of niet past binnen de wettelijke taak van de netbeheerder om het net veilig, betrouwbaar en betaalbaar te beheren volgens de voorschriften van de AVG, de Algemene Verordening Gegevensbescherming.
Wettelijke uitleg: deze gedragscode is een gedragscode zoals bedoeld in artikel 40 van de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG) en draagt bij aan een juiste toepassing van de AVG met de specifieke kenmerken die gelden binnen de sector. De scope van de Gedragscode Slim Netbeheer is beperkt tot een nadere uitwerking van de verplichtingen die gelden op grond van artikel 6, sub e AVG (algemeen belang), artikel 12 AVG (transparante informatie en communicatie), artikel 35 AVG (Data Protection Impact Assessment) en artikel 36 AVG (voorafgaande raadpleging). De gedragscode geldt voor netbeheerders die in Nederland persoonsgegevens verwerken voor netbeheerdoeleinden.
Heeft u een vraag of een klacht over de toepassing van de Gedragscode Slim Netbeheer door uw netbeheerder? Dan kunt u het formulier onderaan deze pagina invullen en versturen.
Wat is een use case?
Wanneer netbeheerders data uit de slimme meter willen gebruiken, is het volgens de gedragscode verplicht om eerst te beoordelen of er sprake is van het gebruik van persoonsgegevens. Om dit te beoordelen maken netbeheerders een 'use case' aan. In zo'n use case staat beschreven wat de situatie is waarvoor data uit de slimme meter nodig is en hoe de data wordt gebruikt. Vervolgens beoordelen onafhankelijke privacy-experts of de case voldoet aan de AVG-wetgeving. Dit doen ze door te toetsen op noodzakelijkheid (is het echt nodig voor het netbeheer), subsidiariteit (kan het ook opgelost worden zonder gebruik van de data uit de slimme meter) en proportionaliteit (wordt alleen die data verzameld en verwerkt die ook echt nodig is). Zodra een use case is goedgekeurd, kunnen netbeheerders de data gebruiken.
Waarom een Gedragscode Slim Netbeheer?
Iedereen die energie gebruikt, heeft te maken met het transport van deze energie door de netbeheerder. Het is de taak van de netbeheerders om voor dat transport te zorgen, zoals wettelijk is vastgelegd. En natuurlijk moet dat veilig, betaalbaar en betrouwbaar gebeuren. Daarvoor is het noodzakelijk om gebruik te maken van data. Op die manier managen we feitelijk het elektriciteitsnet.
Meer weten over Slim Netbeheer? Lees hier de 10 belangrijkste vragen en antwoorden.
Onderbrekingen van de energievoorziening proberen we waar mogelijk te voorkomen, onder andere door de balans tussen vraag en aanbod op het net continu te monitoren en te zorgen voor voldoende capaciteit in het net en de juiste spanning in uw meterkast. In de toekomst zal elektriciteit uit weersafhankelijke, duurzame bronnen een steeds groter deel van het aanbod vormen. Omdat de productie van elektriciteit uit duurzame bronnen (zon en wind) onvoorspelbaar is en gepaard gaat met pieken, loopt de vraag naar elektriciteit daarmee steeds vaker uit de pas. Daarom is slim netbeheer nodig, waarbij alle meetgegevens uit het elektriciteitsnet belangrijk zijn om het net veilig en betrouwbaar te kunnen blijven beheren.
Veranderende rol van de consument
Er komen steeds meer bedrijven en huishoudens die in verschillende rollen actief deelnemen aan de Nederlandse energiehuishouding: de consument met zonnepanelen, energiecoöperaties, agrarische bedrijven met een dak vol zon of een zonneweide. In de toekomst zal het aantal actieve deelnemers aan het systeem groeien; denk bijvoorbeeld aan het elektrische wagenpark dat – als de eigenaar van een auto dat wil – benut kan worden om vraag en aanbod in balans te brengen. Het wordt ook daardoor complexer om het elektriciteitsnet veilig te houden en leveringszekerheid te garanderen. Deze veranderende wereld maakt dat het verzorgen van het transport van energie van en naar aanbieders en afnemers niet meer mogelijk is zonder slimme oplossingen met gebruik van data.
Wat doen we met de meetgegevens?
De meetgegevens waar de Gedragscode betrekking op heeft, betreffen alleen de data die worden gebruikt voor netbeheerdersdoeleinden.* Hiermee houden we de balans, de capaciteit en de spanningskwaliteit in het elektriciteitsnet op het juiste niveau. Dit is van belang om onderbrekingen van de stroomvoorziening en schade aan apparatuur te voorkomen. Alleen bevoegde en getrainde medewerkers van de netbeheerders hebben toegang tot de technische meetgegevens.
Hoe zorgen technische meetgegevens ervoor dat het licht blijft branden?
Met de technische meetgegevens van huishoudens, bedrijven en steden kunnen netbeheerders:
- Het energienet 24 uur per dag overzien én bijsturen.
- Een constante spanningskwaliteit (Volt) leveren waardoor elektronica blijft werken.
- Meten hoeveel energie Nederland nodig heeft en hoeveel er beschikbaar is.
- Zorgen voor voldoende capaciteit op het energienet voor iedereen.
- Storingen sneller oplossen, soms voorspellen én daarmee zelfs voorkomen.
- Vraag en aanbod van energie beter op elkaar afstemmen.
Welke gegevens uit elektriciteitsmeters gebruiken we?
We gebruiken, naast technische gegevens over spanning en kwaliteit van de elektriciteit, ook gegevens over de vraag naar elektriciteit en de teruglevering van elektriciteit. Hoe wordt bepaald welke meetgegevens mogen worden gebruikt? De gedragscode bepaalt dat de meetgegevens uitsluitend voor netbeheerdoeleinden mogen worden gebruikt en alleen indien dat noodzakelijk is. Voorafgaand aan iedere verwerking wordt aan de hand van een use case en een uitgebreide toetsing, een DPIA (Data Protection Impact Assessment), bepaald of er met de beoogde verwerking een neveneffect kan optreden met mogelijke risico’s voor de belangen van betrokkenen. Deze beoordeling wordt uitgevoerd door (onafhankelijke) privacy-experts. Past de verwerking binnen de netbeheerdoeleinden? Is dat niet het geval, of wordt op andere wijze een te hoog risico voor betrokkenen verwacht, dan volgt er een afwijzend advies voor de verdere verwerking. De onafhankelijke privacy-experts kunnen in die gevallen dan ook de AP vragen om een voorafgaand advies (zoals bedoeld in artikel 36 AVG). Het eindoordeel is dan aan de AP. Op die manier zijn de belangen van betrokkenen steeds zo goed mogelijk beschermd.
Wat kan ik doen als ik niet wil dat gegevens uit mijn meter worden gebruikt?
Meetgegevens over uw energieverbruik kunnen netbeheerders alleen uitlezen als de slimme meter op ‘aan’ staat. Dat beslist u zelf; u kunt dit aangeven bij uw netbeheerder. (U moet in dat geval jaarlijks de meterstanden doorgeven zodat de energieleverancier weet hoeveel verbruikte energie hij in rekening moet brengen).
De Monitoring Body
De behandeling van een klacht over de toepassing van de Gedragscode Slim Netbeheer is met waarborgen omkleed in de gedragscode. De Monitoring Body is het interne onafhankelijke toezichthoudende orgaan binnen Netbeheer Nederland dat toezicht houdt op de naleving van de Gedragscode Slim Netbeheer. Hierover legt zij jaarlijks verantwoording af aan de Autoriteit Persoonsgegevens.
Wie controleert de netbeheerders?
Netbeheerders staan onder andere onder controle van de Autoriteit Consument en Markt (ACM) en de Autoriteit Persoonsgegevens (AP). Dit zijn onafhankelijke toezichthouders die door de overheid zijn benoemd. Zij zien erop toe dat netbeheerders zich aan de wet houden als ze meetgegevens gebruiken. De netbeheerders controleren zelf ook permanent of alle veiligheidsregels worden nageleefd met een eigen kwaliteitsborgingssysteem. Ook heeft elke netbeheerder een eigen onafhankelijke toezichthouder: de Functionaris Gegevensbescherming.
Waar kan ik terecht met vragen of een klacht?
Via onderstaand formulier kunt u een vraag stellen of een klacht indienen met betrekking tot de manier waarop uw netbeheerder met data omgaat voor netbeheerdoeleinden. U ontvangt binnen een termijn van 8 weken een reactie op uw vraag of klacht. Voor andere vragen of klachten kunt u contact opnemen met uw netbeheerder. Mocht u niet weten wie uw netbeheerder is, dan kunt u dat hier checken.