Zienswijze op Ontwerp-Nota Ruimte: Ruimtegebrek voor energie remt woningbouw en economie
Nederland staat voor grote ruimtelijke opgaven. We willen honderdduizenden woningen bouwen, bedrijventerreinen ontwikkelen en vervoer verduurzamen. Steeds vaker blijkt dat plannen hiervoor vastlopen door een gebrek aan ruimte voor de benodigde energie-infrastructuur, zoals kabels, leidingen en stations. In onze zienswijze op de Ontwerp-Nota Ruimte vraagt Netbeheer Nederland het Rijk daarom om energie-infrastructuur vanaf het begin te verankeren in ruimtelijke keuzes.
Netbeheerders zien steeds vaker dat ruimtelijke ontwikkelingen vastlopen op de grenzen van het energienetwerk en op de ruimte die nodig is voor energie-infrastructuur. Dat komt doordat niet altijd tijdig fysieke ruimte wordt gereserveerd bijvoorbeeld ondergrondse verbindingen en opslaglocaties. Voor deze energie-infrastructuur is ruimte nodig in de boven- en ondergrond. Wanneer die ruimte ontbreekt, kunnen woningen niet worden aangesloten op het net, kunnen bedrijven niet uitbreiden of elektrificeren en komt laadinfrastructuur voor duurzame mobiliteit onder druk te staan. Dat leidt tot wachtlijsten, vertragingen en soms het verplaatsen of stopzetten van projecten.
Door ruimte en energie vanaf het begin samen te plannen ontstaat duidelijkheid over waar en wanneer energie beschikbaar is. Dat maakt projecten voorspelbaarder en voorkomt bovendien onnodig graafwerk.
Energieplanologie: energie standaard meenemen in ruimtelijke keuzes
Daarom pleiten netbeheerders voor energieplanologie. Dit betekent dat energie-infrastructuur vanaf het begin wordt meegenomen in ruimtelijke keuzes. In gebiedsontwikkelingen wordt dan tegelijk bekeken naar waar energie wordt opgewerkt, getransporteerd, opgeslagen en gebruikt, en naar welke ruimte daarvoor nodig is.
Concreet betekent dit:
- Vroegtijdig in het planproces plekken reserveren voor netten in samenhang met woningbouw en economische ontwikkeling.
- Voorkomen dat kostbare energie-infrastructuur wordt aangelegd op plekken waar later weinig vraag ontstaat
- Bewuste keuzes maken voor verschillende energiedragers, zoals groen gas, warmte en waterstof, zodat de druk op het elektriciteitsnet beheersbaar blijft.
Aanscherpingen voor een uitvoerbare Nota Ruimte
Om energie en ruimte daadwerkelijk in samenhang te kunnen plannen, is richting en regie van het Rijk nodig. In onze zienswijze op de Ontwerp-Nota Ruimte vragen de netbeheerders het Rijk om een aantal punten scherper te maken die helpen om plannen uitvoerbaar te maken, bewoners en bedrijven.
Dit vraagt om:
- Vergroot de samenhang tussen ruimtelijke plannen en het energiesysteem
Koppel op regionaal niveau plannen voor woningbouw en bedrijvigheid vroegtijdig en concreter aan de benodigde energie-infrastructuur. - Werk met integrale planning en een energietoets
Toets bij grote ruimtelijke ontwikkelingen standaard welk energiesysteem passend is en welke ruimte daarvoor nodig is.
- Maak heldere keuzes en zorg voor goede governance
Geef aan waar energie-infrastructuur prioriteit heeft, wie wanneer aan zet is en hoe wordt omgegaan met schaarste en knelpunten.
Samen zorgen voor ruimte voor energie
De kernboodschap van de netbeheerders is helder: zonder ruimte voor energie-infrastructuur is er geen ruimte voor wonen, werken en reizen. Door energie en ruimte vanaf het begin in samenhang te plannen, ontstaan keuzes die uitvoerbaar blijven binnen de beschikbare ruimte en netcapaciteit.
Netbeheer Nederland staat klaar om samen met het Rijk, provincies, gemeenten en andere partners bij te werken aan een energiesysteem dat betrouwbaar, betaalbaar en toekomstbestendig is, én dat letterlijk past in het Nederland van de toekomst.