Wereldwijde elektriciteitsvraag neemt sterk toe
De vraag naar energie is in 2024 wereldwijd met 2,2 procent gegroeid, dat blijkt uit de Global Energy Review 2025 van het Internationaal Energieagentschap (IEA). Door recordtemperaturen, elektrificatie en digitalisering is met name de vraag naar elektriciteit met 4,3 procent sterk toegenomen.
Opvallend is dat de energievraag wereldwijd toeneemt. Waar landen als China, India en de VS het grootste gedeelte voor hun rekening nemen, is ook de Europese energievraag weer gegroeid na jaren van krimp. Wereldwijd is het elektriciteitsverbruik met 1.100 terawattuur toegenomen in 2024, een groei van 4,3 procent en meer dan twee keer de gemiddelde jaarlijkse groei in het afgelopen decennium. De vraag naar elektriciteit is daarmee de grootste aanjager van de groeiende energievraag.
Ondanks een 25 procent groei in de verkoop van elektrische auto's en een 20 procent groei van de datacentrumcapaciteit, komt de groeiende elektriciteitsvraag met name van gebouwen. Het elektriciteitsverbruik van gebouwen groeide met bijna 60 procent in 2024, hoofdzakelijk door het gebruik van airco's.
80 procent van de toename van de elektriciteitsproductie is hernieuwbare energie en kernenergie. Voor het tweeëntwintigste jaar op rij is er een recordhoeveelheid opwekcapaciteit van wind- en zonne-energie geïnstalleerd. Hierdoor is er in de Europese Unie voor het eerst meer elektriciteit geproduceerd met zonnepanelen en windmolens, dan met steenkool en aardgas.
Het Nederlandse beeld is diffuus
Ook Nederland heeft zijn opwekcapaciteit van wind- en zonne-energie fors vergroot in de afgelopen twintig jaar. Hierdoor is de productie van elektriciteit sinds 2000 met 35 procent gegroeid. Het verbruik van elektriciteit schommelt sinds 2004 tussen de 110 en 118 terawattuur per jaar.
Sinds 2000 is het elektriciteitsgebruik per persoon met 5 procent verminderd en is de economie 41 procent minder energie-intensief geworden. Hierdoor blijft het totale elektriciteitsverbruik relatief stabiel, terwijl de elektrificatie doorgaat.
Doordat lokale pieken in vraag en aanbod van elektriciteit de transportcapaciteit op bepaalde momenten onder druk zetten, is er netcongestie ontstaan. De netbeheerders werken daarom samen met het kabinet aan ruim honderd maatregelen om het elektriciteitsnet aan de ene kant sneller uit te breiden en aan de andere kant beter te gaan benutten.
De sterke groei van de opwekcapaciteit van wind- en zonne-energie heeft er immers ook aan bijgedragen dat de Nederlandse export van elektriciteit met 525 procent is toegenomen sinds 2000 en dat Nederland sinds 2020 een netto-exporteur van elektriciteit is.