Objectiviteit geboden bij maatschappelijk prioriteren
De Autoriteit Consument & Markt (ACM) kondigde in maart al aan dat zij het voor netbeheerders mogelijk wil maken om bij het toekennen van transportvermogen prioriteit te geven aan verzoeken vanuit maatschappelijke functies. Het ontwerp codewijzigingsbesluit ‘prioriteringsruimte bij transportverzoeken’ is donderdag 13 juli gepubliceerd. Netbeheer Nederland heeft inbreng geleverd op de consultatie, die op 5 oktober 2023 sluit.
Netbeheerders zijn voorstander van de mogelijkheid om te prioriteren. We onderschrijven het doel om het mogelijk te maken om sommige aanvragers met voorrang transportcapaciteit te bieden. Denk hierbij aan ziekenhuizen en veiligheidsdiensten en aan diensten die congestie helpen verminderen. Maatschappelijk prioriteren maakt het mogelijk om af te wijken van de huidige praktijk, waarbij aanvragen op volgorde van binnenkomst moeten worden behandeld (first come, first served). Netbeheer Nederland was hier al langer met ACM over in gesprek en we waarderen de stap die de ACM nu zet.
Prioritering zorgt niet voor extra capaciteit
Prioritering betekent echter niet dat er extra ruimte op de elektriciteitsnetten beschikbaar komt. Op een andere manier capaciteit verdelen, maakt de koek nog niet groter. Daarbij benadrukken netbeheerders dat voorrang geven aan de ene partij ook inhoudt dat anderen mogelijk langer op transportcapaciteit moeten wachten. Verdelen in tijden van schaarste is altijd het verdelen van de pijn.
Netbeheerders kunnen de keuze niet maken
Daarom zijn de netbeheerders, verenigd in Netbeheer Nederland, van mening dat het belangrijk is dat de keuze over de maatschappelijke doelen die wel of niet voor prioritering in aanmerking komen op de juiste plek worden gemaakt én dat er objectieve spelregels aan ten grondslag liggen.
Netbeheer Nederland blijft van mening dat de rol van de netbeheerder nadrukkelijk beperkt moet blijven tot de toepassing en uitvoering van het prioriteringskader. De netbeheerder kan niet inhoudelijk beoordelen of een groot maatschappelijk belang wordt gediend dat prioritering rechtvaardigt.
Alternatieven
Daarom heeft Netbeheer Nederland in de consultatiereactie drie alternatieve procedures benoemd. In de alternatieven stellen we voor hoe de rollen van betrokken partijen zuiver verdeeld en uitgevoerd kunnen worden
Een alternatief is, zo staat in de consultatiereactie, dat netbeheerders een volledigheidstoets gaan doen op de stukken die worden aangeleverd voor het verzoek om een geprioriteerde aansluiting op het net. Dit betekent dat door de netbeheerders niet naar de inhoud van aangeleverde stukken wordt gekeken en dat de stukken ook niet op volledigheid of juistheid worden gecontroleerd. Netbeheerders nemen dan het besluit tot prioritering op basis van aangeleverde, objectieve en geverifieerde informatie. Anders gezegd, in de documenten moet dan bijvoorbeeld staan of de aanvrager reeds een vergunning heeft en of het project aan het lokale bestemmingsplan voldoet, en de betreffende gemeente moet dat hebben bevestigd. Op deze manier blijft er een grote rol bij democratisch gekozen gezag om te kijken wie er voorrang moet krijgen op een netaansluiting.
Netbeheer Nederland gaat graag met ACM en andere stakeholders in gesprek om deze alternatieve procedure verder te verkennen.
Vervolg
Het is nog niet bekend wanneer ACM definitief het besluit neemt over maatschappelijk prioriteren. Tot die tijd zullen de netbeheerders zich houden aan de geldende regels; oftewel de verzoeken voor transportcapaciteit behandelen op volgorde van binnenkomst.