Concrete planning energie-infrastructuur nodig bij Verduurzaming Gebouwde Omgeving
Om één van de klimaatdoelen te halen moeten jaarlijks 187.500 woningen aardgasvrij gemaakt worden. Het Programma Verduurzaming Gebouwde Omgeving, dat vandaag door de minister voor Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening, Hugo de Jonge naar de Tweede Kamer is gestuurd, moet ervoor zorgen dat een aanzienlijk deel van de gebouwde omgeving wordt verduurzaamd. Netbeheer Nederland is blij met dit programma omdat gemeenten worden geholpen met de concrete uitvoering hiervan. Wél spreken de netbeheerders hun zorg uit over de impact op het elektriciteitsnet en vragen daar nadrukkelijk aandacht voor.
In meer dan 50% van de wijken waar grootschalige verduurzaming plaatsvindt, is aanpassing aan het elektriciteitsnet nodig. Nu het stroomnet steeds voller wordt, is het belangrijk dat de plannen voor de gebouwde omgeving worden afgestemd met de capaciteit op het net. In het programma is hier onvoldoende aandacht voor. Netbeheer Nederland doet een aantal suggesties hoe dit wel door de minister kan worden meegenomen in het programma.
Meer zicht op plannen in de wijk
Om de Klimaatdoelen te halen, moeten er jaarlijks 187.500 woningen aardgasvrij gemaakt worden. Begin 2022 had 16% van alle gemeenten een concrete planning om tot uitvoering te komen. Op basis hiervan kan geen planning gemaakt worden om de netten aan te passen. Deze planning is wél nodig, zodat netbeheerders weten welke infrastructuur waar moet komen. Belangrijk voor deze planning is dat de netbeheerders ook de ontwikkelingen voor elektrisch vervoer en zonnepanelen inzichtelijk hebben. Nu dit op veel plekken nog onduidelijk is, maken netbeheerders zich zorgen dat de infrastructuur niet op tijd klaar is om de transitie te faciliteren.
Concrete uitvoeringsplannen
Met concrete uitvoeringsplannen kan de uitbreiding van het elektriciteitsnet worden versneld door snellere vergunningsprocedures en ruimte beschikbaar te stellen voor bovengrondse infrastructuur. Het maken en vergunnen van ruimtelijke plannen kan nu 3 tot 5 jaar duren. Het stroomlijnen van deze processen is van essentieel belang.
De Netbeheerders vragen het Rijk en gemeenten om het maken van deze plannen een onderdeel te laten zijn van het Nationaal Programma Lokale Warmtetransitie. Met standaarden en blauwdrukken wordt voorkomen dat elke gemeente het wiel opnieuw moet uitvinden en de versnelling wordt gerealiseerd. Vanzelfsprekend dragen netbeheerders graag bij in het Nationale Programma én in de regionale ondersteuning voor gemeenten.
Inpassing van de hybride warmtepomp in het energiesysteem
Het kabinet heeft het voornemen, zoals onlangs is aangekondigd in de ‘Kamerbrief over stimuleren productie en aanschaf hybride warmtepompen’, om per 2026 de mono-CV ketel uit te faseren en te vervangen voor een duurzamer alternatief. De netbeheerders zien dit als een goede stap in de verduurzaming van de gebouwde omgeving. Wel vragen de netbeheerders aandacht voor de impact van deze alternatieven op het elektriciteitsnet. De netbeheerders hebben daarom een aantal aanbevelingen:
• Laat de inpassing zoveel mogelijk aansluiten bij de beschikbare netcapaciteit;
• Voorkom dat hybride warmtepompen worden geïnstalleerd in wijken die al in 2030 van het aardgas afgaan. Het in stand houden of aanpassen van een klein gasnet in die wijken leidt tot onevenredig hoge maatschappelijke kosten;
• Beoordeel niet alleen op CO2 prestatie, maar kijk ook naar de impact op het elektriciteitsnet. Technische alternatieven als elektrische CV-ketels, doorstroomverwarmers en infraroodverwarming vormen een grote belasting voor het elektriciteitsnet;
• Blijf samenwerken aan slimme aanstuurbare warmtepompen om piekbelasting en congestie te beperken.
Zo voorkomen we met elkaar dat het elektriciteitsnet een belemmering vormt voor de verduurzaming van de gebouwde omgeving.