Update: Netbeheerders alert op ‘stoorsignalen’ door elektronica
- 12 augustus 2021
-
Oorspronkelijke publicatiedatum: 8 juli 2021. Netbeheerders zijn alert op de invloed van stoorsignalen in het elektriciteitsnet op de elektriciteitsmeter. Stoorsignalen (afwijkende energiestromen) kunnen ontstaan als gevolg van het stijgend gebruik van (vermogens)elektronica, defecte apparatuur of onjuist gebruikte apparaten. Dit kan in individuele gevallen, afhankelijk van de duur en sterkte van het stoorsignaal en de omstandigheden op de locatie, invloed hebben op de energiemeting, maar ook schade veroorzaken aan apparatuur in de woning.
Update 12 augustus 2021: Professor Leferink van de Universiteit Twente publiceerde deze week een onderzoek, waarin een aantal apparaten zo gecombineerd werden, dat de energiemeter teruglevering van energie registreerde. De netbeheerders kennen dit onderzoek en hebben de gebruikte testopstelling zelf nagebootst. Het gaat hier om een zeer specifieke opstelling, waarbij apparaten gecombineerd zijn op een manier waar ze uitdrukkelijk niet voor bedoeld zijn. Zo is een schakelaar/dimmer die bedoeld is voor dimbare verlichting, gecombineerd met audio/videoapparatuur. Hoewel het om nuttig onderzoek gaat, waarschuwen de netbeheerders consumenten ervoor dit niet zelf te gaan nabootsen. De proefopstelling geeft een forse bromtoon en dat is niet voor niets; deze ondeugdelijke combinatie van apparaten veroorzaakt een enorm stoorsignaal dat flinke schade kan toebrengen aan de apparatuur in een woning.
Wie in Nederland energie aan het net teruglevert via bijvoorbeeld zonnepanelen is verplicht zijn installatie aan te melden via energieleveren.nl. Netbeheerders zien ook waar energie wordt teruggeleverd. Terugleveren mag alleen met apparatuur die aan bepaalde Europese normen voldoet. Lees hier meer over op de website van Netbeheer Nederland.
Onderzoek Netbeheer Nederland
Het nationale meetinstituut VSL en het testlaboratorium NMi hebben in opdracht van Netbeheer Nederland onderzoek gedaan naar stoorsignalen. Dit gebeurde op geselecteerde locaties waar de kans aanwezig was om de stoorsignalen daadwerkelijk te vinden. Met speciaal gebouwde apparatuur slaagden zij erin de signalen te identificeren en op te slaan. Dit was nog niet eerder gelukt. Daarom is er vanuit wetenschappelijke kring veel belangstelling. De resultaten zijn gedeeld met het Europese onderzoeksprogramma EMPIR en met de Nederlandse toezichthouder Agentschap Telecom (AT).
Eerder toonde de onderzoeksgroep van prof. Leferink aan de Universiteit Twente in een laboratorium-opstelling al aan dat stoorsignalen in een uitzonderlijk geval ook invloed kunnen hebben op de elektriciteitsmeter. In een ander (praktijk)onderzoek bleek de bron van stoorsignalen een vijverpomp die niet aan de normen voldeed en vrijwel continu aan stond. Op last van Agentschap Telecom is dit apparaat uit de handel gehaald.
Aanpak onderzoek VSL en NMi
Op de 54 (op aanwezigheid van stoorsignalen geselecteerde) onderzoeks-locaties registreerden VSL en NMi gedurende 1 tot 2 weken de daadwerkelijk aanwezige stoorsignalen en analyseerden zij door middel van worst case-berekeningen wat de mogelijke impact op de meting zou kunnen zijn voor een twintigtal veel voorkomende elektriciteitsmeters. In een meerderheid van de gevallen (84 %) bleef deze impact binnen 3% afwijking naar boven of beneden.
Strengere eisen
Bij klachten over mogelijke afwijkingen aan de elektriciteitsmeter houden netbeheerders al langer rekening met stoorsignalen als zeldzame mogelijke oorzaak. Daarvoor is een duidelijk en uniform stappenplan ingericht (zie ook verderop). Ter illustratie: in 2020 zijn door de netbeheerders circa 1000 elektriciteitsmeters onderzocht naar aanleiding van klachten over mogelijke afwijkingen van de meter; in twee gevallen waren stoorsignalen de oorzaak.
Voor consumenten en netbeheerders is het belangrijk dat de keuringseisen voor elektronica en elektriciteitsmeters worden aangepast aan de ontwikkelingen. De netbeheerders stellen daarom bij de fabrikanten strengere eisen aan volgende generaties elektriciteitsmeters. Bestaande metertypen blijven zij toetsen op gevoeligheid voor aanwezige stoorsignalen.
Combinaties en onjuist gebruik van apparatuur
Een gemiddeld huishouden telt tegenwoordig meer dan 100 elektrische apparaten. Denk naast de gebruikelijke huishoudelijke apparatuur aan zogeheten vermogenselektronica met componenten om te schakelen of om te vormen, zoals opladers, tablets, omvormers voor zonnepanelen en op afstand bedienbare lichtschakelaars en dimmers. Hoewel de meeste apparaten een CE-markering hebben, kunnen bepaalde combinaties van apparatuur of het onjuist gebruik ervan stoorsignalen veroorzaken. Een voorbeeld is het koppelen van een dimmer aan niet-dimbare apparatuur, zoals (led)lampen of terrasverwarming. Stoorsignalen kunnen leiden tot versnelde veroudering van apparatuur. Voor netbeheerders is het mogelijke effect van stoorsignalen op de elektriciteitsmeter heel belangrijk. Daarom blijven zij onder andere landelijk monitoren hoeveel EMI-gerelateerde storingen voorkomen.
Stappenplan netbeheerders om stijging elektriciteitsgebruik te checken
Wanneer u een plotselinge stijging van uw elektriciteitsgebruik constateert, kunnen daar verschillende verklaringen voor zijn. Lees hier meer over in dit artikel. Hierin vindt u ook het stappenplan van de netbeheerders: https://www.netbeheernederland.nl/nieuws/verscherpt-toezicht-op-apparaten-goede-zaak-1273
Tips om stoorsignalen te voorkomen
- Om te weten waar u op moet letten bij het gebruik of de aankoop van elektronica, kan deze pagina van Agentschap Telecom helpen: https://www.agentschaptelecom.nl/onderwerpen/storing-melden-of-oplossen
- Algemeen geldt: let op de CE-markering (al is ook dat geen garantie), ga niet voor stuntprijzen en laat een elektrotechnicus meekijken wanneer u bijvoorbeeld veel (dimbare) apparatuur toe wilt passen of apparatuur wilt schakelen
- Gebruik apparatuur nooit voor een ander doel dan de gebruiksaanwijzing aangeeft. Dit kan effect hebben op de levensduur van apparaten. Voor meer informatie over veilig omgaan met elektriciteit en apparatuur: https://energieveilig.nl/
- Gebruik dimmers niet voor niet-dimbare apparatuur
Dossiers & Thema's
Terug naar overzicht