De energiekosten vormen na de woonlasten de tweede uitgavenpost voor huishoudens. De energierekening bestaat gemiddeld voor ongeveer 45% uit kosten voor gas en elektriciteit, voor ongeveer 35% uit energiebelasting en BTW en voor bijna 20% uit netbeheerkosten en meterhuur. Om de energievoorziening betaalbaar te houden, voeren de netbeheerders een efficiënte bedrijfsvoering. De Autoriteit Consument & Markt (ACM) ziet hierop toe.
Jaarlijks investeren de netbeheerders rond de € 4 miljard in vervanging en uitbreiding van het energienet. De netbeheerders streven naar investeringen in het energienet tegen zo laag mogelijke maatschappelijke kosten. Ook werken de netbeheerders aan het terugdringen van netverliezen, onder meer door de aanpak van energiediefstal en fraude. Zo houden netbeheerders de netkosten betaalbaar. De ACM stelt de maximum transport- en aansluittarieven vast.
Gericht investeren
Hoe de energievoorziening er in de toekomst uitziet, staat nog allerminst vast. Gaan huishoudens bijvoorbeeld massaal over op zonne-energie? Of nemen windenergie, groen gas of warmtepompen een grote vlucht? Om de juiste investeringsbeslissingen voor de netten te kunnen nemen, is enige duidelijkheid wenselijk over de richting waarin de energievoorziening zich ontwikkelt. Een energienet gaat immers voor tientallen jaren de grond in.
Het net moet geen beperkende factor van de energietransitie worden door onvoldoende investeringen. Tegelijkertijd is ongebreideld investeren om alle denkbare toekomstscenario’s te faciliteren ook maatschappelijk ongewenst. Daarom is een op de lange termijn gericht energiebeleid nodig voor gerichte investeringen in het net, om nieuw duurzaam vermogen te faciliteren en de betaalbaarheid van de energievoorziening te waarborgen.
Efficiënte oplossingen
Om nieuwe ontwikkelingen mogelijk te maken, zoals de invoeding van groen gas, lokale energieopwekking en elektrisch rijden, doen netbeheerders ervaring op in proefprojecten en pilots. Zo kunnen de netbeheerders in de praktijk zien welke effecten optreden en kunnen zij bepalen wat de meest effectieve en efficiënte investeringen zijn. Meer kabels en leidingen is niet altijd de oplossing; er kunnen slimmere, goedkopere oplossingen voorhanden zijn .
Ook in meer samenhang tussen energieleveranciers, netbeheerders en andere betrokken partijen in de energievoorziening valt in Nederland nog winst te behalen. Om de efficiëntste oplossingen te kunnen kiezen, is het belangrijk dat netbeheerders in regelgeving en van de toezichthouder de ruimte krijgen om onderzoek te doen naar slimmere oplossingen .
